Wstęp
Żyjemy w czasach wielkich osiągnięć nauki i techniki, globalizmu gospodarczego,
integrowania się produkcji i polityki wielu państw, walki o pokój i podstawowe wolności dla
wspólnot narodowych i każdego człowieka, a jednocześnie musimy zmagać się z kryzysem,
szerzącymi się aktami terroru, wojnami lokalnymi i brutalnym łamaniem podstawowych praw
jednostki ludzkiej przez niektóre państwa i fanatyczne odłamy religijne.
Również we własnym kraju, a nawet w dobrze układającej się współpracy
międzynarodowej z sąsiadami, niejednokrotnie stajemy przed zjawiskami lub zdarzeniami,
których przyczyny i skutki trudno jest nam zrozumieć, ponieważ nasza wiedza i świadomość
historyczna jest niewielka. Gubimy się wtedy w gąszczu faktów i tendencyjnych
interpretacjach medialnych.
Dobrze więc, jeśli potrafimy samodzielnie poruszać się po ścieżkach dziejów
ojczystych i powszechnych, w tym też po ciekawych epizodach regionalnych i lokalnych.
Historia jest rzeczywiście piękną nauczycielka życia, pozwala szukać prawdy i wskazuje
drogi ku lepszej przyszłości.
Praca niniejsza może poszerzyć zasób wiedzy i sprostać naszym oczekiwaniom
intelektualnym z zakresu niektórych zagadnień regionu dolnośląskiego w latach 1945-1947.
Żyjącym osadnikom przypomni lata trudnych przesiedleń i odbudowy, a zainteresowanej
młodzieży ukaże okoliczności szczęśliwego powrotu Ziem Piastowskich do Macierzy
i twórczą pracę pokoleń Polaków w tej części kraju po 1945r.
Poznawanie epizodów z historii regionalnej wzbogaca znacząco osobowość
człowieka, rozwija myślenie i korelację wydarzeń w czasie oraz wyzwala pozytywne uczucia
do bliskich nam miejscowości i osiągnięć kulturalnych. Okres piastowski dziejów Dolnego
Śląska i minione dziesiątki lat historii po zakończeniu II wojny światowej dostarczają
mnóstwo chwalebnych wydarzeń, by eksponować w mediach polskość tych ziem,
a w szkołach wzbogacać program podstawowy historii o wybrane treści danego regionu,
miejscowości, i nie zadowalać się niekiedy jedynie mniej istotnymi zdarzeniami z dziejów
okresu czeskiego…, czy niemieckiego.
Trzeba tylko chcieć, żeby znaczenie szerzej popularyzować wiedzę o tej pięknej
krainie polskiej. Wymaga to jednak dodatkowego wysiłku intelektualnego od nauczycieli,
których władze szkolne i samorządowe powinny ustawicznie wspierać moralnie i finansowo,
bo samo powołanie pedagogiczne i talenty osobiste nie rozwiążą optymalnie wszystkich
zadań poznawczych i wychowawczych szkół.
Praca składa się z pięciu rozdziałów i aneksów. Każdy rozdział stanowi odrębną
całość tematyczną. Były pisane w różnych latach, od schyłku starej formacji ustrojowej
do 2010r.
Aneksy wzbogacają wybrane zagadnienia regionalne i mogą być materiałem
do samodzielnej pracy z tekstem źródłowym.
Na przykładzie powiatu złotoryjskiego starałem się ukazać proces powojennych
przesiedleń i osadnictwa, oraz przeobrażeń społecznych, gospodarczych i politycznych
dokonanych przez naszych rodaków pod kierunkiem miejscowej administracji, w warunkach
stacjonowania wojska radzieckiego.
Podstawę badań stanowiły materiały archiwalne, wspomnienia i relacje osadników.
Niezbędne też były prace innych autorów.
Bogatego zasobu faktów i opinii dostarczyły liczne wspomnienia i relacje pionierów
powiatu złotoryjskiego, które skatalogowałem tematycznie i w dalszym ciągu przechowuję.
Pragnę serdecznie podziękować wszystkim absolwentom Zespołu Szkół Zawodowych
i Liceum Ogólnokształcącego w Złotoryi, którzy sumiennie pomagali mnie w gromadzeniu
cennych wspomnień i wywiadów, obejmujących swym zakresem lata 1945-1948.
Dziękuję także pracownikom Archiwum Państwowego w Legnicy za wyrozumiałość
i pomoc.
Leopold Wokotrub